UÇUŞ HEKİMİ

Havacılık muayenesi için gelen adayın uçuş tabibi muayenesinde yapılanlar oldukça kapsamlıdır ve adayın uçuş görevlerini emniyetli bir şekilde yerine getirebilecek fiziksel ve mental uygunluğunu değerlendirmeyi amaçlar. İşte genel olarak yapılanlar:

1. Evrak Kontrolü ve Hazırlık:

• Randevu ve Açlık: Muayene için önceden randevu alınması ve kan-idrar tahlilleri için genellikle 8-12 saatlik açlık gerekebilir. Kolesterol seviyelerini etkilememesi için bir gün önce saat 23.00’ten sonra bir şey yenmemesi tavsiye edilir.
• Gerekli Belgeler: Eski sağlık sertifikası (varsa), nüfus cüzdanı/pasaport, son 1 yıl içinde çekilmiş fotoğraf, kullanılıyorsa gözlük ve yedek gözlük/lensler getirilmelidir.
• e-Nabız: e-Nabız sisteminin tüm hekimlere açık olması istenebilir.
• Tıbbi Geçmiş Beyanı: Adayın tıbbi geçmişi (ilaç kullanımı, ameliyatlar, doğumsal bozukluklar, kronik hastalıklar vb.) hakkında doğru beyanda bulunması zorunludur. Gizlenen verilerin tespiti durumunda muayene işlemlerine devam edilmeyebilir.

2. Laboratuvar ve Görüntüleme Tetkikleri:

• Kan Tahlilleri: Tam kan sayımı, sedimantasyon, açlık kan şekeri, üre, ürik asit, karaciğer enzimleri (SGOT, SGPT), kolesterol, trigliserid, HDL kolesterol, bulaşıcı hastalık taramaları gibi birçok kan parametresi incelenir.
• İdrar Tahlili: Tam idrar tahlili yapılır.
• Elektrokardiyografi (EKG): Kalp sağlığını ve uçuş sırasında oluşabilecek riskleri değerlendirmek için EKG çekilir. Belirli bir yaşın üzerindeki personel için efor testi de uygulanabilir.
• Akciğer Röntgeni: Akciğer havalanması, kalp büyüklüğü, akciğer enfeksiyonları gibi konularda bilgi edinmek için çekilir.
• Solunum Fonksiyon Testi (SFT): Akciğer kapasitesi ve fonksiyonları değerlendirilir.
• Gerekli Durumlarda EEG: Beynin elektriksel aktivitesini analiz etmek ve epilepsi gibi durumları desteklemek için EEG çekilebilir. (Saçların temiz ve jölesiz olması istenir.)

3. Uzman Doktor Muayeneleri:

• Dahiliye Muayenesi: Tüm tahlil sonuçları, EKG, akciğer röntgeni, solunum fonksiyon testi gibi incelemeler bir araya getirilerek genel sağlık durumu değerlendirilir. Özellikle kronik hastalıklar ve sistemik sorunlar açısından bakılır.
• Göz Muayenesi: Görme keskinliği (düzeltilmiş ve düzeltilmemiş), göz tansiyonu, göz ön ve arka segmentlerinin incelenmesi, renk görme (Ishihara testi), derinlik duyusu testleri yapılır. Gerekirse görme alanı ve anjiyografik incelemeler de istenebilir. Miyopi ve astigmatizma için belirli sınırlar bulunmaktadır. Lazer ameliyatı geçirmiş adaylar için ek testler yapılabilir (glare ve mezopik kontrast testi).
• Kulak Burun Boğaz (KBB) Muayenesi: İşitme testi (odyometri), kulak, burun ve boğazın genel durumu değerlendirilir.
• Nöroloji Muayenesi: Denge kontrol testi, refleks kontrolü, duyu kontrolleri, kas gücü, baş sinirleri, yürüme bozukluğu testi gibi uygulamalarla sinir sistemi fonksiyonları incelenir. Migren, tremor gibi nörolojik hastalıklar açısından değerlendirme yapılır.
• Psikiyatri Muayenesi: Psikozlar, kişilik bozuklukları, mental anomali ve nörozlar gibi psikiyatrik hastalıklar veya bozukluklar açısından mental uygunluk değerlendirilir. Adayın uçuş imtiyazlarını emniyetle kullanmasını engelleyebilecek herhangi bir psikiyatrik durumun olup olmadığına bakılır.

4. Sonuç ve Değerlendirme:

• Tüm muayene ve tetkik sonuçları bir araya getirilerek uçuş tabibi tarafından değerlendirilir.
• Adayın havacılık sınıfına (pilot, kabin memuru vb.) göre belirlenen sağlık standartlarını karşılayıp karşılamadığına karar verilir.
• Gerekirse ek tetkik ve muayeneler istenebilir. Bu durumda işlemler uzayabilir.
• Uçuşa elverişli görülen adaylar için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından yetkilendirilmiş Havacılık Sağlık Değerlendiricisi olan Yetkili Uçuş Hekimleri (AME) tarafından sağlık sertifikası düzenlenir.
• Adayın işe başlatılıp başlatılmayacağına dair nihai karar, havayolu şirketinin kendi iç işe alım sağlık kriterleri çerçevesinde de verilebilir.

Önemli Notlar:

• Muayene süreçleri ve dikkat edilen kriterler, adayın başvurduğu havacılık sınıfına (pilot, kabin memuru, hava trafik kontrolörü vb.) ve ulusal/uluslararası havacılık otoritelerinin (ICAO, SHGM, EASA vb.) belirlediği standartlara göre değişiklik gösterebilir.
• Bazı durumlarda “kısıtlamalı” sağlık sertifikaları düzenlenebilir. Bu kısıtlamalar, adayın belirli koşullar altında uçuş yapmasına izin verir (örneğin, gözlükle uçuş).
• Geçirilmiş hastalıklar, ameliyatlar veya kronik rahatsızlıklar, uçuşa uygunluk açısından detaylı bir şekilde incelenir ve tekrarlama/ilerleme riski olan durumlar özellikle değerlendirilir.